Online Alışveriş Güvenli mi?

Online alışveriş çarşı, pazar, AVM gibi mekanlar yerine ihtiyacımız olanları internet üzerinden temin etmek demektir. Dünyanın gündemine oturup, gitmeyi düşünmeyen bir pandemi ile hayatımız evrildi. Hayatımız her alanda değişime uğradı ve bu süreç daha bitmedi. Online alışveriş ile market, kıyafet, eğitim, kitap, mobilya ve birçok kalemde alımlarda bulunduk. Aslında çoğumuzda önyargılar korkular olsa da bunları geri ittik. İhtiyaçlar ve hayatta kalma mücadelesi bizi bu evrilmeye adapte etti.

Online alışveriş riskli mi?

Online alışverişte tabi ki risk var. Hayatta her şeyde olduğu gibi. O kadar kandırılan insan var. Her gerekli olanı bu yollardan alıp zarara uğramayalar nasıl yaptı bunu? Ben kırk yılın başı bir çanta aldım muz geldi diyorsanız; şükredin derim. Çünkü daha kötü sonuçlar da var. Çeşitli yollarla zarara uğrayanlar az değil. Kandırılmamak için bilinçli tüketici olmak çok önemlidir. Yüzde yüz güvenli asla olamaz. Ne de olsa internet ortamı dipsiz bucaksız gizemli bir bilinmez. Peki nerelerden alışveriş yapmalıyız? Genel ihtiyaçlarımızı karşılayan siteler mi yoksa butik siteler mi daha güvenli? Markaların sitelerinden mi alışveriş yapmalıyız? 

Kartla alışveriş noktasında ‘3D Secure ile ödemek istiyorum’ seçeneği olanları tercih edebiliriz. Başka güvenli ödeme sistemleri de mevcuttur. Kapıda ödeme seçenekleri şüphesiz en güvenli olanıdır. Bununda riskleri var. Kapıda ödüyoruz ama içini kontrol etmeliyiz. Telefon alıp bir çift çorapla karşılaşabilirsiniz. Kurye kontrol etmemize izin vermediyse o ürünü kabul etmemeliyiz. Bu söylediklerim hakkında bilginiz olmayan hesaplar ve siteler için geçerlidir. Neredeyse bütün her ihtiyacını internetten karşılayan biri olarak tecrübelerimi aktaracağım.

Örnek: Akrabam internetten annesi, ablası ve kendisi için ipek eşarp sipariş verdi. Çok uygun bir fiyatı vardı. Diyelim ki ipek eşarp 150 tl, o kampanya ile 50 tl’ ye aldı. Markanın kendi sitesi herhalde bir sıkıntı çıkmaz diye düşündü. Çünkü sitenin ismi birebir aynı algısına sebep oldu. Tam hatırlamıyorum ama nokta gibi bir fark vardı sanırım. Nitekim ürünler geldi. İçinden ne çıktı bilin bakalım? 3 adet yemeni, tülbent artık ne dersek? 15 TL’ lik ürünü 150 TL’ ye satın almış oldu. Kargo firmasını aradı, şirketin kayıtlı olmadığını öğrendi. Kargo firması buna izin vermemeli diye düşünebiliriz. Herkes kendine göre işini yaptığını ifade ediyor. Bu durumda biz tüketicilerin bilinçli olması gerekli.

Online alışverişin altın kuralları nelerdir?

- N11.com, hepsiburada.com, trendyol.com, medya market gibi bilinen güvenli ödeme sistemi olan siteler: Bu sitelerden alışveriş yaptım, yapıyorum. Ama dikkat edilmesi gereken bazı kıstaslar var. Yorumlar, mağaza puanı önemlidir. Her yorum ve puan çok gerçek olmayabilir. Bunu analiz edebilirsiniz. Ürün açıklamaları ve ürün resimleri çok önemlidir. Yeterince açıklama yoksa almak sıkıntı oluşturabilir. Bu durumda satıcı ile iletişime geçebiliriz. Ya da almamayı tercih edebiliriz. Ürün geldi ve beklediğiniz ürün değilse bu firmalara korkmadan iade edebilirsiniz. Ürün iadesi ve değişiminde aksaklık yaşansa bile zarara uğramayız.

- Markaların siteleri: o sitenin o markaya ait olduğundan emin olmalıyız. Google’da aratın. Önümüze pat diye düşen her yerden araştırmadan alamayız. Örneğin kitab bizim gerçek sitemiz olsun. Karşınıza daha aratırken kit.ab ekranda yazdı. Tıkladınız site birebir renk ve tasarımda kopya olabilir. Bununla karşılaştım. Hatta taksit ödemek için girdiğim bir firma ismiydi. Aklıma profesyenel bir kurumun böyle bir adresi olamayacağı geldi. Adresin sonundaki uzantı dikkatimi çekti. Aslında aradığım adres kitab.com olmalıydı. Karşıma çıkan ise kit.ab adresine aitti.

- Aldığınız yer bir instagram sayfası ise takipçi sayısına güvenmemeliyiz. Parayla satın alınmış olabilir. Sayfada yazılı yorumlara bakın, negatif yorumlar da önemlidir. Satıcının gerçekliğini gösterir. Hesabın ne kadar ciddi olup olmadığını araştırmalıyız. Ne kadar bilgi varsa o kadar araştırma şansımız olur. Kapıda ödeme seçeneği ilk tercihimiz olmalı. Firma hakkında internette şikayet yazılmış mı? Sorunlar varsa okumalıyız. Çıkan sorunları firma çözmüş mü, istatistiğe bakmalıyız.

- Alacağımız ürün bir pantolon olsun. Bu ürünün içeriğine bakın, beden, renk nedir? Hangi kumaş kullanılmış? Kumaş bilginiz yoksa Google’ da araştırın. Ne istediğinizi biliyorsanız ona göre kıstasları araştırın. Ürün hakkında açıklamalarda bu bilgiler yoksa satıcı ile iletişime geçebilirsiniz. Ben cm ölçüsü bile soruyorum. Çünkü her kıyafet aynı kalıpta değil. Bu nokta da önceki alanların yorumu da faydalı oluyor. L aldım, S alsam daha iyi olurdu, 60 kg 165 cm boyum gibi yorumlardan faydalanabiliriz.

- Alacağımız ürün yiyecek kategorisinde ise aynı şekilde açıklamalara bakmalıyız, yorum varsa okumalıyız. Doğal, atalık tohum vs. olması önemliyse bizim için satıcıya bu bilgiyi sormalıyız.

- Her şeye rağmen gözümüzden kaçan bir şey olabilir. Satıcı aldatmada üstün nitelikli olabilir. Bir vatandaş olarak hukuki haklarımızı aramalıyız. Gerekirse tüketici mahkemelerine başvurmalıyız. Biz bu sorumluluklardan kaçarsak herkes istediğini yapar. Aldatıldığımızla kalırız. Bir gün başvuracak mahkemenin olmadığı bir düzende yaşamak zorunda kalırız.

Okuduğunuz gibi online alışveriş yapmak öyle kolay değildir. Bana derler oturduğun yerden her yere yetişiyorsun diye. Gelin bir de bana sorun. Bazen zihnim bulanıp aman şunu alıvereyim gitsin diyorum. Sonra üzülüyorum. Bu dünyada hiçbir şey emeksiz olmaz. Online alışveriş vakitten tasarruf değildir. Çünkü ekran karşısında vakit yine gidiyor. Online alışveriş görüp almaktan daha zor ve yorucudur.

Siz bu konuda ne düşünüyorsunuz? 

• Online alışveriş
• alışveriş
• online
• güvenli